Ga direct naar inhoud

Museum Stoomgemaal Halfweg

Halfweg

UINH_StoomgemaalHalfweg.jpg
Tussen Amsterdam en Haarlem ligt het plaatsje Halfweg, waar zich het oudste en grootste nog werkende schepradstoomgemaal bevindt. Het is gebouwd in 1852 en diende als boezemgemaal om het overtollige water uit de ringvaart van de Haarlemmermeer - en zodoende uit de boezem van Rijnland - af te voeren, eerst naar het IJ, later naar het Noordzeekanaal. Het werd hierbij geholpen door nog drie stoomgemalen: in Spaarndam, Gouda en Katwijk. De historie van het gemaal is nauw verbonden met die van de droogmaking van het Haarlemmermeer.

Stoomgemaal Halfweg bestaat uit een ketelhuis en een machinekamer. In het ketelhuis bevinden zich twee Babcock & Wilcox kolengestookte stoomketels. Eén ervan is ontmanteld, waardoor men het binnenwerk kan zien en inzicht krijgt in de werking van de ketel. De andere is nog bedrijfsklaar, heeft een waterinhoud van 7000 liter en kan 3000 kg stoom per uur leveren.
Deze stoom gaat naar een Stork 500 pk stoommachine in de machinekamer. Via rondsels en tandwielen, waarvan de grootsten een diameter hebben van maar liefst 5 meter, drijft hij zes schepraderen aan met een diameter van 7,5 meter bij een breedte van 2 meter. Samen verplaatsen ze 25000 liter water per seconde!

Zo'n 12 dagen per seizoen draait dit oude stoomgemaal weer in volle glorie. Men kan er dan zien hoeveel inspanning er nodig was om in Holland droge voeten te houden, welke techniek daaraan te pas kwam, en men kan er aan den lijve de sfeer ervaren van een stoomgemaal in vol bedrijf, net zoals vroeger. De smid geeft dan demonstraties, waarbij kinderen ook zelf de smeedhamer mogen hanteren.

Het museum heeft een uitgebreide collectie model- en bedrijfsstoommachines, waarbij de laatsten op draaidagen ook onder stoom zijn.

Openingstijden

April t/m oktober: woensdag 13 tot 16 uur, zaterdag en draaidagen 10 tot 16 uur.

Aanbieders in de buurt